Op
23
mei
2012
promoveerde
oud-NIOD-onderzoeker
Gerrold
van
der
Stroom
aan
de
Vrije
Universiteit
te
Amsterdam
op
het
proefschrift
Jac.
van
Ginneken
onder
vuur.
Over
eigentijdse
en
naoorlogse
kritiek
op
de
taalkundige
J.J.A.
van
Ginneken
(1877-1945).
Promotor
was
prof.
dr.
Theo
A.
J.M.
Janssen;
copromotor
was
dr.
Jan
Noordegraaf.
Deze
dissertatie
bevat
bijdragen
over 'Jac.
van
Ginneken,
Werner
Sombart
en
J.M.
Hillesum
in
de
jaren
'10
over
de
Joden', 'De
receptie
van
Van
Ginnekens
taalbiologie',
'Van
Ginneken
in
WO
II',
'Van
Ginneken
"deutschfeindlich"'
en
over
Van
Ginnekens
streektalenboekje
uit
1943.
De
Nijmeegse
jezuïet
Van
Ginneken
was
tijdens
het
Interbellum
een
internationaal
gevierd
taalkundige,
maar
zijn
werk
werd
na
zijn
dood
in
oktober
1945
vrij
snel
door
zijn
Nederlandse
collega's
geboycot.
Deels
kwam
dat
door
de
'acrobatische
wetenschap'
die
hij
bedreef,
maar
vanaf
het
laatste
kwart
van
de
afgelopen
eeuw
is
Van
Ginneken
ervan
beticht
zich
in
1914
in
zijn
tekst
over
'De
Jodentaal'
schuldig
te
hebben
gemaakt
aan
antisemitisme,
zich
vanaf
1925
tot
en
met
de
Tweede
Wereldoorlog
met
zijn
taalbiologie
aan
zoiets
als
'rasdenken'
te
hebben
bezondigd
en
zich
tijdens
de
bezetting
te
inschikkelijk
tegenover
de
'foute'
kant
te
hebben
betoond.
In het
proefschrift beantwoordt Van der Stroom de vraag of die postume
aantijgingen tegen Van Ginneken terecht zijn en of ze recht doen aan
wat de door critici geïncrimeerde teksten en handelingen van Van
Ginneken in hun wetenschappelijke context, respectievelijk in de tijd
waarin zij thuishoorden werkelijk aan denkbeelden en opvattingen
behelsden en wat zij beoogden.
Jac.
van
Ginneken
onder
vuur
is
verschenen
als
deel
68
van
de
reeks
Uitgaven
Stichting
Neerlandistiek
VU,
telt
X
+
372
bladzijden
en
23
illustraties,
bevat
een
register
op
persoonsnamen
en
kost
voor
particulieren
i
39,95
(excl.
verzendkosten).
Het
boek
is
te
bestellen
bij
de
Stichting
Neerlandistiek
VU,
De
Boelelaan
1105,
NL
B
1081
HV
Amsterdam
(ISBN
978-90-8880-024-5)
en
bij
Nodus
Publikationen,
Postfach
5725,
D
B
48031
Münster
(ISBN
978-3-89323-768-5
(http://elverdissen.dynds.org/~nodus/nodus.htm).